Deze website is uitsluitend bedoeld ter informatie en bevat geen medisch advies.

Mocht u vragen hebben op het gebied van gezondheid wendt u zich dan te allen tijde tot uw huisarts.

Positieve en negatieve effecten van UV-straling

De atmosfeer blokkeert 98,7% van de UV-straling van de zon.  De 2,3% die ons wel bereikt heeft zowel positieve als negatieve effecten.

De positieve effecten van UV-straling

Vitamine D - UV van de zon is nodig om vitamine D door ons lichaam te laten produceren . Vitamine D is goed voor botten en spieren en versterkt het immuunsysteem van ons lichaam.

Helpt tegen bepaalde huidaandoeningen - UV wordt gebruikt bij de behandeling van huidaandoeningen zoals psoriasis. Dit is een aandoening waarbij de huid zijn cellen te snel en ontwikkelt. Met als gevolg jeukende, schilferige vlekken. Blootstelling aan UV vertraagt de groei van de huidcellen en verlicht de symptomen.

Helpt tegen sombere stemmingen - Uit onderzoek blijkt dat zonlicht de pijnappelklier stimuleert chemische stoffen genaamd 'tryptamines' aan te maken. Deze chemicaliën verbeteren onze stemming.

Helpt sommige dieren - Sommige dieren (vooral vogels, bijen en reptielen) zijn in staat om met behulp van UV-licht het rijpe fruit uit een boom of struik te pikken of bloemen en zaden te vinden. Deze vruchten, bloemen en zaden zien er in UV-licht heel anders dan hoe wij mensen ze zien. Bijvoorbeeld, in UV-licht hebben sommige bloemen heel verschillende belijning, die helpen bijen en vogels de nectar te vinden.

Helpt bij de navigatie van veel insecten - Insecten gebruiken de UV-uitstoot van hemellichamen als referentie bij het navigeren. Daarom trekt licht soms vliegende insecten. Dat licht verstoort hun navigatie-proces.

Nuttig voor desinfectie en sterilisatie – Een andere nuttige toepassingen voor UV ligt op het gebied van desinfectie en sterilisatie. UV-straling kan effectief micro-organismen zoals virussen en bacteriën doden, bijvoorbeeld in ondergoed en theedoeken buiten aan de waslijn. , UV stralen dringen de cel membraan in van de micro-organismen en vernietigt de DNA en dus het vermogen om te reproduceren en te vermenigvuldigen. Dit destructieve effect verklaart waarom we UV bacteriedodende lampen kunnen gebruiken voor desinfectie en sterilisatie van bijvoorbeeld water.

Negatieve (schadelijke) effecten van UV-straling

Veroorzaakt huidkanker - UV is een milieu menselijk carcinogeen. Het is de meest prominente en universele kankerverwekkende stof in onze omgeving. Er is zeer sterk bewijs dat elk van de vier soorten huidkanker (basaalcelcarcinoom carcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom) wordt veroorzaakt door blootstelling aan de zon. Onderzoek toont aan dat maar liefst 90 procent van huidkanker veroorzaakt wordt door UV-straling.

Veroorzaakt zonnebrand – UV-(B) verbrandt de huid. Zonnebrand is een brandwond die optreedt wanneer huidcellen worden beschadigd. Deze schade aan de huid wordt veroorzaakt door de absorptie van de energie van UV-stralen. Extra bloed stroomt naar de beschadigde huid in een poging om dit te repareren, dat is waarom je huid rood wordt als je verbrandt bent.

Beschadigingen immuunsysteem - overmatige blootstelling aan UV-straling heeft een schadelijk effect op het onderdrukken van het immuunsysteem. Wetenschappers geloven dat zonnebrand de verdeling en de functie van de ziekte bestrijdende witte bloedcellen in mensen tot 24 uur na blootstelling aan de zon kan veranderen. Herhaalde overmatige blootstelling aan UV straling kan nog meer schade aan het immuunsysteem veroorzaken. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen bacteriën, microben, virussen, toxinen en parasieten (ziekten en infecties). U kunt zien hoe effectief het immuunsysteem is door te kijken naar hoe snel iets vergaat wanneer het sterft en het immuunsysteem stopt met werken.

Beschadigingen ogen - Langdurige blootstelling aan UV of hoge intensiteiten van UV (bijvoorbeeld in zonnebanken) beschadigt de weefsels van ogen en kan leiden tot een "verbranding" van het oogoppervlak, genaamd "sneeuw blindheid of photokeratitis. De effecten verdwijnen meestal binnen enkele dagen, maar kunnen leiden tot verdere complicaties op latere leeftijd. In 1998 meldde het tijdschrift van de American Medical Association  dat zelfs kleine hoeveelheden van zonlicht het risico op oogletsel kunnen verhogen zoals cataract (die, onbehandeld, zal leiden tot blindheid), pterygium en pinguecula. UV-schade aan de ogen is cumulatief, dus het is nooit te laat om te beginnen met het beschermen van de ogen.

Huid veroudering - UV versnelt de veroudering van de huid, aangezien UV collageen  en bindweefsel onder de bovenste laag van de huid vernietigt. Dit veroorzaakt rimpels, bruine 'lever' vlekken en verlies van elasticiteit van de huid . Het verschil tussen de huid, rimpels of pigmentatie aan de onderzijde van iemands arm vergeleken met de bovenzijde van dezelfde arm illustreren de effecten van blootstelling aan de zon op de huid. Gewoonlijk heeft de bovenzijde van de arm meer blootstelling aan de zon gehad en is daarom meer beschadigd. Omdat de veroudering van de huid cumulatief is, is het nooit te laat voor een persoon om met bescherming tegen de zon te starten. En hoewel een lekker kleurtje nu gezond kan kijken, je zult er later voor moeten betalen met een rimpelige leerachtige huid of zelfs huidkanker.

Verzwakt kunststoffen - Veel polymeren in consumentenartikelen (zoals van kunststoffen, nylon en polystyreen) worden afgebroken of verliezen hun sterkte als gevolg van blootstelling aan UV-licht.

Vervaagt kleuren - Veel pigmenten die worden gebruikt voor het kleuren van levensmiddelen, cosmetica, textiel, plastic, verf, inkt en andere materialen en andere kleurstoffen absorberen UV en veranderen daardoor van kleur. Stoffen, meubels en schilderijen hebben daarom bescherming nodig tegen UV (TL-lampen en zonlicht) om kleurverandering of verlies te voorkomen. Omdat UV(A)-straling ook door glas gaat gebeurd dit ook binnenshuis.

Bron: The University of Waikato

Nieuw Zeeland